اثر اوزون و ایمن بودن آن در روش اتوهموتراپی (ازون‌تراپی) روی هموگلوبین انسانی - مركز تحقيقات بيوشيمی و بيوفيزيك
در رساله دکتری فواد مهربان، دانشجوی رشته بیوشیمی دانشگاه تهران، «اثر اوزون و ایمن بودن آن در روش اتوهموتراپی (ازون‌تراپی) روی هموگلوبین انسانی» بررسی شد.
ازون گازی بی‌رنگ و با بوی تند و زننده است. در اوایل، ازون بیشتر به خاطر نقش حفاظتی آن در لایه ازون شناخته شده بود، اما اولین استفاده از ازون در جنگ جهانی اول و به‌عنوان ضدعفونی کننده بود. در دهه‌های اخیر، علاوه بر این، کاربردهای بسیار گسترده‌ای یافته که از آن جمله می‌توان به غیرفعال‌سازی قارچ، ویروس و باکتری‌ها، درمان زخم های پای دیابتی و انواع زخم‌ها، درد و التهاب، بیماری‌های دیابت، ام اس، سرطان و بیماری‌های دهان و دندان اشاره کرد. هم‌اکنون استفاده از ازون در بسیاری از کشورهای دنیا و ایران برای مقاصد درمانی مختلف استفاده می‌شود.
رایج‌ترین روش استفاده ازون، مخلوط کردن مقدار مشخصی خون سیاهرگی در خارج از بدن شخص دهنده با مقدار مساوی گاز ازون به مدت پنج دقیقه است. سپس خون ازون‌دار را به سیاهرگ همان شخص تزریق می‌کنیم. این کار بهتر است در حضور ماده ضد انعقادی سیترات سدیم به‌جای هپارین انجام شود تا خطر لخته شدن پلاکت‌ها در تزریق مجدد کمتر شود. از تماس مستقیم ازون با چشم و شش‌ها باید جلوگیری شود. مهم‌ترین اثر ازون، افزایش تولید آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی در فرد است. نتایج این تحقیق نشان داد که ازون در عدم حضور آنتی‌اکسیدانت‌های خون باعث تخریب پروتئین هموگلوبین و تجمع آنها و ایجاد لخته‌های هموگلوبین می‌شود. در حالی‌که حضور آنتی اکسیدانت‌ها و روش درست ازوناسیون از آسیب به هموگلوبین جلوگیری می‌کند.
محققان مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک دانشگاه تهران نشان دادند که استفاده از ازون در بیماری‌های مختلف مانند دیابت، با توجه به غلظت هموگلوبین و میزان ظرفیت آنتی‌اکسیدانی فرد، باید شخصی‌سازی شود تا ایمن و مؤثرترین غلظت ازون برای افراد تعیین و به‌کار گرفته شود.
این یافته‌ها بر اساس پژوهش رساله دکتری فواد مهربان، دانشجوی رشته بیوشیمی، به راهنمایی دکتر عارفه سادات سیدعربی، استادیار مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک دانشگاه تهران محقق شده است.